|
Z historii Koła Związku Górnośląskiego w Janowie
..."Ojczyzno śląska, nad wszystko ceniona,
Od cudzoziemczej głupoty wzgardzona,
Wzgardę niesłuszną niweczą twe syny.
Kochając i ceniąc nad wsze krainy".
Konstanty Damrot (1841-1895) Moja Ojczyzna
16 lutego 1990 roku zostało założone Koło Związku Górnośląskiego w Mysłowicach
-Janowie. Jego powstanie było odpowiedzią na demokratyczne przemiany w kraju,
które nastąpiły w 1989 roku i które wyzwoliły w ludziach energię oraz zapał do
działania na rzecz samorządności, a także aktywność społeczności lokalnych i
regionalnych. W Mysłowicach (jak w wielu śląskich miejscowościach), wyłoniła
się grupa zapaleńców, mieszkańców mysłowickiej ziemi, która uwierzyła, że
można pracować i działać na rzecz społeczności lokalnej, decydować o losach
małej ojczyzny, pielęgnować tradycję i historię regionu, rozwijać własną
kulturę i język.
Koło powstało jako jedno z pierwszych Kół Związku Górnośląskiego i było
odpowiedzią na apel Zarządu Głównego do społeczności lokalnych Górnego Śląska
o tworzenie struktur terenowych czyli Kół. W Mysłowicach osobą odpowiedzialną
za inicjowanie struktur Związku był Piotr Oślizło, który wraz z Marią i
Andrzejem Szwedami zorganizował pierwsze założycielskie spotkanie Koła. Takie
spotkanie odbyło się w salce byłego już Domu Katechetycznego przy parafii
NPNMP i Świętego Maksymiliana Marii Kolbe w Mysłowicach - Janowie za zgodą
księdza proboszcza Pawła Bednorza. Uczestniczyło w nim 27 osób. Na początku
zebrania Piotr Oślizło przedstawił założenia i cele Związku oraz rozprowadził
1-szy Biuletyn Związku Górnośląskiego wydany na Boże Narodzenie 1989 roku.
Następnie, po burzliwej dyskusji został wyłoniony Tymczasowy Zarząd Koła,
który ukonstytuował się po zakończeniu zebrania. Przewodniczącym Koła został
Piotr Oślizło, wiceprzewodniczącą Maria Szweda, sekretarzem Janina
Junger-Hornik, skarbnikiem Waleria Maciejewska - Sołtys, członkami zarządu:
Gabriela Philipp, Urszula Rączka, Joachim Rączka i Józef Wojtynek.
Członkowie Zarządu opracowali program działania, kalendarium spotkań i
ustalili odpowiedzialnych za założone kręgi tematyczne. Rozpoczął się bardzo
aktywny okres działalności Koła. Do maja Koło liczyło 45 członków. 9 maja 1990
roku odbyło się Walne Zebranie członków Koła na którym wybrano nowy Zarząd.
Przewodniczącą Koła została Maria Szweda, zastępcą przewodniczącej Ryszard
Klima, sekretarzem Piotr Oślizło, skarbnikiem Waleria Maciejewska -Sołtys,
członkami zarządu: Gabriela Małecka, Krystian Małecki, Joachim Rączka. Już w
pierwszym roku działalności Koła zauważalna była duża aktywność jego członków,
inicjowali oni spotkania tematyczne, uczestniczyli w różnych dziedzinach życia
społecznego oraz kulturalnego miasta i regionu.
Pierwszą siedzibą Koła były salka w domu katechetycznym przy kościele pod
wezwaniem N. P.M. P i Św. M. M. Kolbe w Mysłowicach -Janowie. Ponieważ jednak
organizowane imprezy czy uroczystości wymagały większych pomieszczeń, dlatego
przez kolejne lata działalności Koła odbywały się one w budynku Ochotniczej
Straży Pożarnej, w Janowie. Do zapamiętanych uroczystości i imprez
organizowanych przez Koło należą: coroczne obchody Święta Niepodległości i
Święta 3 Maja odbywające się często z udziałem wojewódzkich władz
samorządowych i państwowych, spotkania ze Świętym Mikołajem, majówki, ogniska,
wielokrotnie organizowane festyny w ramach obchodów Janowskich Godów, w 1994
roku uroczystości związane z 20- leciem konsekracji kościoła w Janowie, w 1996
roku poświęcenie sztandaru Koła, w 2000 roku obchody 10- lecia Koła, w 2001 i
2002 roku przygotowanie i wystawienie Śląskiej Szopki Bożonarodzeniowej. Koło
organizowało także spotkania z ciekawymi i wybitnymi ludźmi regionu między
innymi z: Markiem Szołtyskiem autorem książek o Śląsku, posłami Jerzym Wuttke,
Mirosławem Sekułą, Janem Klimkiem, Janem Rzymełką, profesor Grażyną Szewczyk,
dr Urszulą Zgorzelską.
Tradycją stały się organizowane wycieczki krajoznawcze, ukazujące dziedzictwo
kulturowe regionu i kraju na przykład: na Górę Św. Anny, do Kamienia
Śląskiego, Częstochowy, Pszczyny, Koszęcina, Wrocławia, Opola. Członkowie Koła
współorganizowali wiele ważnych dla miasta uroczystości, przeglądy kulturalne
, sesje czy konferencje, a nawet imprezy sportowe. Brali udział w
sponsorowaniu publikacji i tablic pamiątkowych związanych z regionem.
Uczestniczyli w życiu społeczno-politycznym miasta i regionu aktywnie
włączając się w działalność samorządową w wyborach radnych czy inicjując
działania kształtujące społeczeństwo obywatelskie i podnoszące świadomość
obywatelską.
Ważną inicjatywą było włączenie się Koła do akcji zbierania funduszy na pomnik
księdza kard. Augusta Hlonda i wydanie w 2000 roku cegiełki na ten cel oraz
przekazanie zebranej kwoty komitetowi budowy tego pomnika. Koło współpracowało
z innymi Kołami Związku Górnośląskiego, przede wszystkim tymi najbliższymi
czyli z Kołami Krainy Mysłowickiej; Brzezinki, Wesołej, Dziećkowic, Krasów,
Imielina i Chełmu. Często członkowie spotykali się z Kołem z Janowa
katowickiego, a także z innymi Kołami katowickimi. Wszystkich łączyła i łączy
do dziś śląska ziemia, mowa, historia, tradycja, często wspólne losy, a przede
wszystkim troska o wspólne wartości, o tę "małą ojczyznę". Do dziś zachowało
się wiele znajomości, które przerodziły się w trwałe przyjaźnie, gdzie jak w
zdrowej rodzinie, każdy na każdego może liczyć.
Nie wszystko w działalności Koła odbywało się bez przeszkód. Jedną z bolączek
Koła była sprawa siedziby. W 2002 roku nie udało się zachować siedziby w
budynku po były Liceum Medycznym przy ul. Janowskiej, po jego remoncie
(chociaż to Związek Górnośląski odzyskał budynek dla miasta od wojewody na
potrzeby kulturalno -oświatowe). Zgody na to nie było, mimo obietnic ze strony
władz miasta, mimo obietnic radnych. A szkoda, bo gdyby Koło miało tam swoją
siedzibę to w rocznice i w święta państwowe i regionalne budynek nie stałby
pusty i głuchy, lecz tętniłby życiem społeczności lokalnej do czego pierwotnie
był przeznaczony.
Ten problem nie zniechęcił członków do działalności w Kole, dalej rozwijali
różne formy życia społecznego i kulturowego tworzyli więzi społeczne,
podejmowali działania na rzecz środowiska lokalnego i regionalnego. Wszystkim
członkom Koła, aktualnym i byłym należą się serdeczne podziękowania za to, że
część swojego życia prywatnego i rodzinnego poświęcili wspólnocie lokalnej
angażując się w różne formy życia społecznego. Na pewno zostawili w niej
trwały ślad swojej działalności, która prędzej czy później zostanie
dostrzeżona i doceniona.
M. SZWEDA
|